शिर्षक, पुस्तकको बाटो र मान्छे

लेखक निराजन लुइटेल–काठमाण्डौ कार्तिक ९ गते । रातो तारा डट कम,युग छापेर युग बोल्ने पुस्तकहरु ज्यादै कम भेटिन्छन् । ऐतिहासिक धरोहर बोकेका कतिपय पुस्तकहरु भषा र सन्दर्भको पर्याप्त ज्ञान र पहिचान नभएका कारण बिस्तारै जटिल बन्दै गएको छ । विद्वानका चिन्तनह? बतासले जस्तो दीशा बदलेर दौडिएका छन् । चौतारीमा सुस्केरा हालेका चिन्तनहरु समयअनुकुल परिस्कृत हुन थालेका छन् । लोप हुँदै गरेको इतिहासको उपभोत्ताहरु क्म हुदै गएको कारण ऋगवेदकालीन इतिहास केहि मान्छको खेलौना बन्दैछ । विश्लेषणात्मक कृतिपढ्ने जमातहरु पश्चिमेली कृति तिर लिप्त हुन थालेका छन् । मानव समाजको विकासक्रम बारे खोज गर्ने विद्वानहरु स्वयम् सहि सत्य अथ्र्याईमा चुकेका छन् ।

पूर्खाको इतिहाँस केहि मान्छेका विचारको गुलाम बनेको छ । गोरेटा बाटाहरु भत्काएर बनेका सडकले भलै मानिसको जीवनस्तर उकासियो होला विकास पनि भयो होला तर आगामि पुस्ताको लागि गोरेटो बाटोको इतिहास सकिए । झै मेरो पूर्खाको इतिहास त्यस्तै भएको छ । यसलाई सकारात्मक मानौ कि नकारात्मक मानौ, यदि जीवन दिने भन्दा कर्म दिने ठुलो बन्छ भने गौतम बुद्ध जहाँ जन्मे पनि के फरक पर्छ ।

संसारको सर्वश्रेष्ठ प्राणी मान्छे हैन पशु श्रेष्ठ बन्दैछ । एक दुई पटक पशुलाई बाटो देखाएपछि पुग्छ । मान्छेलाई जस्तो बारम्बार बाटो देखाउनु पर्दैन । मान्छेहरु  त हरेकदिन बाटो बिराउन थालेका छन् । त्यसैले होला कुकुर बिरालो जस्ता प्राणी मान्छेको प्यारो बन्दै गए । चौकिदारमा सिमित यस्ता प्राणी इमान्दारीकै कारण त होला महल सम्म पुगेका छन् ।

पूर्खाले विजारोपण गरेको नेपालीको इतिहास भविष्यमा अझ स्पष्ट हुन ज?री छ । हुन त सबैको परिक्षण समय हो । समयले समाविष्ट गरेका साधकहरु कसरी प्रस्तुत हुन्छन् भोलिका दिनले बताउला . बस् इतिहास पल्टिएका बेला सत्यका पानाह? पल्टिउन् ।

पुस्तहरु नयाँ हुदैनन् पुराना हुदैनन् । बस् अध्ययन गर्नु नै महत्वपूर्ण मानिन्छ । आजभोली चर्चाको शिखर चुमेका चर्चित कृतिहरु नै बजारमा आएको केहि वर्षमै स्वयम् लेखक लाई पुरानो लाग्छ । मैले गलत भनेको हो भने समालोचकह?लाई सोधेर हेर्नु होस् । मान्छेहरु पुस्तक निकाल्नु अघि पर्याप्त अध्ययन गर्नै चाहादैन । केहि चर्चा बटुलेपछि यिनै कुराहरु आदत बन्छन् । सकारात्मक आदत ठिकै भएपनि नकारात्मक आदतले भने आफैलाई हानि गर्दछ ।

पर्याप्त ज्ञान र अनुसन्धान विना नै लेखक हतारिएर निस्किएका कृतिहरु धेरै छन् । पछिल्लो समयमा यो बढ्दो क्रममा छ । भोलि समाजमा यस्ले कस्तो असर पार्छ थहा छैन । नव प्रवेशीहरुलाई यसले कस्तो मार्गमा डोर्याउला त ? यसप्रति कसैको ध्यान गएको देखिदैन बास सबैलाई आफु महानबन्नु छ । चर्चा  कमाउनु छ । पुरस्कार जित्नु छ ।