आन्दोलन र भ्रष्टाचार, तालाबन्दीले प्रतिष्ठान धरासाहि हुने अवस्थामा पुग्यो

धरान भदौ १५ गते । रातो तारा डट कम, वीपी प्रतिष्ठान भित्र हुने गरेका  आर्थिक, वौद्धिक भ्रष्टचारलाई  हटाई श’द्धिकरण गर्ने नाममा विगत अडाई महिना देखि चलेको हडताल र तालावन्दीको कार्यक्मले अन्तत प्रतिष्ठान धरासाहि हुने अवस्थामा प’गेको छ । 

प्रतिष्ठान भित्र भ्रष्टचार वढेको,पठन पाठन ठप्प भएको नियुक्ति मा राजनीतिकरण भएकोले त्यसको श’द्धि करण गर्न हालका उपुकुलपति डा ज्ञानेन्द्र गिरी लगायत चार जना पदाधिकारीको राजीनामाको माग गर्दै चिकित्सकहरुको अग’वाईमा विधार्थी कर्मचारीहरुले हडताल गरेको ७५ दिन प’गेको छ । उनीहरुले हरेक  दिन हरेक दिन नारा जुलुस धर्ना आकष्मिक सेवा वाहेब सवे वन्द सम्मका कार्यक्रम गरेका थिए । अहिले भने हरेक साझ उपक’लपतीको कार्यालय अगाडि एक घण्ठा धर्ना र चारै जना पदाधिकारीहरुको कार्यलयमा ताल्चा लगाएर राजिनामाको माग राखि राखेको छन । उनीहरुले पदाधिकारीहरुको कार्यालयमा ताल्चा लगाए पछि पदाधिकारी विहिन हुन पुगेको प्रतिष्ठानमा कर्मचारीले साउनको तलव खान पाएका छैनन भने तलव दिने पैसाको पनि अभाव रहेको लेखा फांटका कर्मचारीहरु बता उछन । यता विधार्थीको पठन पाठन ठप्प भएकोले वार्षिक शैक्षिक तालिकामा व्यापक फेरवदल गर्नु पर्ने अवस्था श्रृजना भएको छ । प्रति महिना १५ करोड रुपैया तलव भतामा मात्र खर्च हुने प्रतिष्ठानमा सधैको वन्दले आन्तरीक आम्दानी हवतै घटेको छ । प्रतिष्ठानलाई राम्रो आम्दानी गराउने सिटि स्क्यान र एम आरपी एक वर्ष अधि देखि विग्रिएकोकोले जनताले महगो दाम तिरेर विराटनगर झापा मा जान’ परेको छ । अव यस्तै अवस्था अरु ५ महिना रहने हो भने तलव खान नपाएर सवै डाक्टरहरुले जागिर छाडने र प्रतिष्ठान वन्द ह’ने निश्चित भएको विज्ञहरु वताउछन ।  

आन्दोलनकारीहरुको नियत नै खराव देखियो । 

प्रतिष्ठानको श’द्धिकरण गर्ने भनि केहि चिकित्सक र राजनीतिक दलहरुले सुरु गरेको आन्दोलनको मागहरु वतृमान सरकारले पुरा गर्दै गए पनि आन्दोलन नरोकिन’ले आन्दोलनकारीहरुको नियत माथि नै शंका उठन थालेको छ ।  आन्दोलनकारीहरुको माग वम्मोजिम सरकारले डा वैक’ण्ठ अर्यालको सयोजकत्वमा एक कार्यदल वनाएर पठाएको थियो । सो कार्यदलले ४७ पृष्ठको प्रतिवेदन पनि वुझाई सकेको छ । यसै वीत अख्तियारले छापामारी ७ दिन सम्म व्यापकरुपमा छानवीन गर्दै कागजपत्रहरु लिएर गएको छ । तर पनि आन्दोलनकारीहरुले आन्दोलन नरोक्दा डा वैक’ण्ठ अर्यालले दिएको प्रतिवेदनकै अवज्ञा गरेको आरोप लाग्न थालेको छ । जवकी सो प्रतिवेदनलाई आन्द ोलन कारीहरुले स्वागत गरी कार्यान्वयनको लागी दवाव दिईरहेका छन । तर सोहि प्रतिवेदनको व’दा न २ः५ः२मा उल्लेखित पदाधिकारीहरुको व्यतिmगत आचरण भन्ने शिर्षकमा अस्पताल जस्तो सम्वेदनशिल क्षैत्र भित्र आन्दोलन ,हडताल गरी सेवा अवरुद्ध गर्ने एवम पदाधिकारीहरुको कार्यकक्षमा सिलवन्दी गरी दैनिक कार्य सन्चालनमा अवरोध प’र्याउने कार्यले प्रतिष्ठानलाई क्षति प’याएको छ । यस प्रति समवन्धीत पक्ष सचेत नदेखिएको उल्लेख  गरेको छ । यसै गरी सोहि प्रतिवेदनको वुदा न २ः५ः३ मा प्रतिष्ठानका शिक्षक कर्मचारीहरुले पनि आफनो आचरण र प्रतिष्ठानको ऐन नियम विपरीत गई राजनीतिक दलहरुको सदस्यता लिएको अन्य राष्टिय अन्तराष्टिय सध सस्थाको सदस्यता लिएर काम गरेकोले प्रतिष्ठान भित्र देखिएको नियमको उलधनको पराकाष्ठ भएको ठहर गरेको छ । यसै गरी उनीहरुले क’नै एक स्थानमा २५ जना भन्दा वढि भेला ह’न नपाईने सक्रमण ऐन २०२०  र अस्पताल जस्तो अत्यावश्यक सेवामा क’नै अवरोध गर्न नपाई सामान्य प्रशासन ऐन पनि उलधन गरेको अभियोग छ ।  चार जना पदाधिकारीको राजिनामा माग्ने आन्दोलनकारीहरु कै कृयाकलाप प्रतिष्ठानको ऐन विपरीत देखिएकोले अविलम्व तालाखोली आन्दोलनकारीहरु माथी पनि कार्वाहिको लागी छानवीन ह’न’ पर्ने माग सहित गत हप्ता राष्टिय प्रजातन्त्र पार्टि धरान नगर समितिले एक प्रेस विज्ञप्ती समेत निकालेको छ । आन्दोलनको नाममा अस्पतालको काममा अवरोध प’र्याइ प्रतिष्ठानलाई धरासाहि वनाउन पाईन्दैन भन्दै राप्रपाले प्रेस विज्ञप्ती मार्फत कडा प्रतिवाद गरेको छ । यसै गरी सोमवार औषधी व्यवसायी सघले पनि एक विज्ञप्ती निकालेर वीपीमा लागेके तालालाई अविलम्व खोल्न आग्रह गरेका छन । अख्तियारले आर्थिक अनियमितता मात्र हेर्ने होईन यसरी सरकारी कर्मचारीहरुले आफर्नै सस्थाको एैन नियम विपरीत काम गरेका छ भने कार्वाही गर्ने पनि अधिकार राख्दछ तर हाल सम्म अख्तियारले यस विषयमा ध्यान दिन नसकेको नागरीक समाजका अग’वाहरु व्ताउछन ।   

आन्दोलनकारी कस्ता कस्ता ?

उपक’लपतीको विरुद्धमा फेसव’कमा लेखे पछि उपक’लपीले स्पष्टीकरण माग्दा उल्टै प्रतिष्ठानको शुद्धिकरणको आन्दोलनको सुरुआव गर्ने हडिका डाक्टर विष्ण’ पोख्रेल लगायतका आन्दोलनकारीहरु माथि पनि  व्यतिmगत फाईदाका लागी प्तिष्ठानको ऐन नियम विपरीत आचरण गर्ने गरेको आरोपहरु वाहिर आउन थालेको छन ।  अर्थोपेडिक डाक्टर विष्ण’ पोैडेलले घ’डा द’खेको समस्या हेर्ने मेशीन चलाए वापत स्मीथ एण्ड नेफयु भन्ने कम्पनी वाट एक रोगी वरावर नै रु २० हजार कमिशन लिने गरेकोले आफ’लाई प्रतिष्ठानको तलवको खासै जरुरत नपर्ने भनि वताउदै हिडने गरेको उनका समकक्षीहरु व्ताउछन ।यसै गरी अर्का आन्दोलनकारी  हडिका डाक्टर रोशन शाह कल’वार प्रतिष्ठानको नियम विपरीत प्तिष्ठानकै गेट वाहिर टाटा डाईग्नोसिस सेन्टर खोलेर वर्षौ देखि आफनो धन्धा चलाई रहेका छन । डा अजय अग्रवाल जो धरान ९ स्थित मन्जु श्री र नवनीत मेडिकल हलहरुमा दैनिक जाच गर्ने काम गर्दछन जवकी वीपी प्रतिष्ठानका डाक्टरहरुले वाहिर जाच गर्ने अन’मती छैन । यसै गरी डा सन्दीप शाह र डा लक्ष्मण खनाललाई अर्काको शोधपत्र चोरी गरेको अभियोगमा प्रतिष्ठानले कार्वाहि चलाई रहेको छ । ह’दै नभएको शोधपत्र तयार गरेर उनीहरुले प्रतिष्ठानमा पेश गरी प्रमोशन पाएका थिए । डा विक्रम श्रेष्ठ शिक्षाध्यक्ष भएको वेला उनीहरुलाई  वौद्धिक सम्पती चोरीको अभियोगमा कार्वाहि चलाईएको थियो । तर हाल सम्म क’नै निर्णय गर्न नसकेको क’रा शिक्षाध्यक्षको कार्यालयले वताएको छ ।  यसै गरी हाल नेपाली काग्रेस सम्वद्ध कर्मचारी कल्याण मन्चले हालको तालावन्दीको वैकल्पिक उपाय निकाल्न’ पर्ने भन्दै विज्ञप्ती पनि निकालेको छ भने समस्याको समाधान गर्न मार्ग प्रसस्त गर्न पदाधिकारीहरुले राजीनामा पनि दिन’ पर्ने क’रा घ’माएर राखेको छ । प्रतिष्ठानको श’द्धिकरण गर्ने हो भने यहाका शिक्षक कर्मचारीहरु भित्र देखिएको विकृतिहरुको पनि कडाईका साथ सफाई हुनु पर्ने डा वैक’ण्ठ आचार्यको प्रतिवेदनले वुदागत रुपमा स’झाव दिएको छ ।  

रजिष्टारको राजिनामाले ल्याएको तरड 

ह्नुन त प्रतिष्ठान भित्र भ्रष्टाचार हुन थालेको डा वलवद्र दासको पाला देखि हो जसको  छानवीन अख्तियारले गरेर विशेष अदालतमा मुद्धा समेत चलिरहेको छ ।  तर यस पटकको आन्दोलनले भने वर्तमान चार जना पदाधिकारीहरुको राजिनालाई मुख्य मागको रुपमा अधि सारेको छ । डेढ वर्ष अधि तत्कालिन  स्वाथ्य मन्त्री भान’भतm ढकालको अनुकम्पावाट उपकुलपति भएर आएका डा ज्ञानेन्द्र गिरीले आए देखि नै आर्थिक, नैतिक अनियमितताको सवै रेकर्डहरु तोडर्दै आएका छन । आन्दोलनकारीहरु सगको वार्तामा  वोल्नै नसक्ने गरी मादक पदार्थ खाएर आएर वार्ता भाडिए पछि त झन उनको नैतिक धरातल उदागो नै भएको थियो । यीनै कारण ले पनि आन्दोलनकारीहरुलाई राजिनामा माग्ने वल पुगेको थियो । एउटा जावो प्रतिष्ठानका पदाधिकारीहरु सग राजिनामा माग्ने काम स्वास्थ्यमन्त्री देखि लिएर प्रधानमन्त्री सम्म ले गरेर नया रीकर्ड नै वनाएका थिए । तर कसैले राजिनामा नदिई रहेको अवस्थामा भाद्र ७ गते राजिष्टार प्राडा मोहनचन्द्र रेग्मीले एकाएक प्रधानमन्त्रीलाई नै भेटेर यस्ता परीस्थितिमा काम गर्न असहज भएको भन्दै राजिना दिए पछि अन्य तिन जना पदाधिकारीहरुलाई थप नैतिक सकट उत्पन्न गरी दिएका छन ।  राजिनामाको वारेमा वुझन खोज्दा रजिष्टार रेग्मी सग  फोन सम्पर्क ह’न सकेन । प्रतिष्ठानका स्त्री रोग विभागमा राम्रो काम गरेर नाम कमाएका डा रेग्मीलाई रजिष्टार वनाउने काम भने उपकुलपती डा गिरीले नै गरेका थिए । ९ महिना अधि आएका रजिष्टार रेग्मीले आन्तरीक प्रशासनमा निकै स’धार पनि गर्न खोजेका थिए । 

तर कमाउ धन्धामा आएका उपक’लपतीको सवै अनियमित काममा रजिष्टारले वाधा हाल्न थाले पछि उनीहरु वीच विवाद च’लिन्दै गएको थियो । सोही विवाद सतहमा आउन थाले पछि उनीहरुलाई हटाएर आफ’ पदाधिकारी वन्ने केहि चिकित्सक कर्मचारीहरुले आन्दोलन गर्न थालेको कर्मचारीहरु वताउछन । देशको राजनीतिक माहोल पनि तत्कालिन प्रधानमन्त्री केपी ओेली विरुद्धमा गएको वेला  उनले भर्ति गरेका पदाधिकारीहरुलाई निकालेर आफनो मान्छे राख्न  धरानका सवै राजनितिक दलहरु एक जुट भएर लागेका थिए । 

पदाधिकारी विरुद्ध महाअभियोगको तयारी 

  प्रधानमन्त्री स्वयमले राजिनामा माग्दा पनि राजिनामा नदिए पछि चार जना पदाधिकारी विरुद्ध ६ जना सिनेट सदस्यहरुले गत हप्ता क’लपती तथा प्रधानमन्त्री समक्ष निवेदन दिएका थिए । सो निवेदनको आधारमा प्रधानमन्त्रीले अव एक कार्वाहि समिति वनाउने छ । सो समितिले सिनेटको वेैठक वोलाउन लगाई सोहि वैठकवाट महाअभियोग लगाई उनीहरुलाई निकाल्ने तयारी भईरहेको क’रा प्रधानमन्त्री कार्यालयको स’त्रले जानकारी गराएको छ।  तर नैतिकताको आधारमा रजिष्टारले राजिनामा दिए पनि अन्य पदाधिकारीहरुको राजिनामा नआउन’मा चाहि  करोडौको सिटि स्क्यान र एमआरपी मेशिन खरीद प्रकृया पाईपलाईन मा भएकोले हो भन्ने क’रा आजका पत्रपत्रिकाहरुले विश्लेषण गरेर लेखेका छन ।  

नया पदाधिकारी ल्याृउने काग्रेसको तयारी  

वामपन्थी रुझान भएका यि चार जना पदाधिकारीलाई निकाले पछि आफनो मान्छेहरु फिट गर्न पनि स्थानिय राजनीतिक दलहरुमा चलखेल श’ृरु भएको छ । प्रतिष्ठानका कर्मचारीहरुले दिएको जानकारी अन’सार नेपाली काग्रेसले प्रतिष्ठानकै अथोपेडिक डाक्टर पश’पती चौधरीलाई उपक’लपति र श्याम लम्साललाई रजिष्टार वनाउने कसरतमा लागेका छन । तर एमाले र एक थरी मानिसहरु  प्राडा सन्जीव शर्मालाई उपक’लपति र नागरीक समाजका सयोजक डा राजेन्द्र शर्मालाई रजिष्टार को नाम प्रस्ताव गरेको वताईन्छ ।