कम,सप्तकोसीको वाढीले विस्थापित वनेका परिवारहरु घर फर्कन थाले

 

गाईघाट १३ भदौ | रातो तारा डट कम,सप्तकोसीको वाढीले विस्थापित वनेका परिवारहरु घर फर्कन थालेका छन् । गत साउन १८ गते सप्तकोसीमा आएको वाढी वेलका नगरपालिकाको वडा न १, २, ३ र ८ को गाउ वस्तीमा पसेपछि झण्डै ३ हजार ७६ घरधुरी विस्थापित वनेका थिए । स्थानिय वासिन्दा हरुले कोसीले कटान गरेको वेलका नपा ८ डुम्रिवोटेमा पानिको सतह घटे संगै निर्माण गरेको अस्थायि वाधको कारण विस्थापितहरु गाउ फर्कन थालेका हुन् । वेलका नगरपालिकाका मेयर असोक कार्कीले विस्थापित परिवारहरु शनीवार देखि गाउ फर्कन थालेको वताए । सप्तकोशी ले कटान गरि वाढी गाउ पसेपछि उनीहरु लाई नगरपालिकाले सुरक्षित स्थान मा राखेको उनले वताए । कटान क्षेत्रमा झण्डै १ सय २० मिटर वाध र ५ सय मिटर कच्ची वाटो नगरपालिका र स्थानिय पिडित परिवार को सहयोगमा निर्माण गरीएको मेयर कार्कीले वताए । उनले वाध निर्माणले जोखिम कम भएकोले विस्थापित परिवारहरु घर फर्कन थालेको वताए । २०४५ सालको भुकम्प पछि कोसी धार परिवर्तन गर्दै पुर्व तर्फ लागेपछि त्यस ठाउमा २०५० साल देखि वस्ती वस्न थालेको रामपुरका समाजसेवि शुसील सेढाईले वताए । कोसी फेरी पुरानै धारमा फर्किए पछि मानव वस्ती प्रभावित भएको उनले वताए । उनले भारत र नेपाल विच भएको कोसी संझौता को कारण नेपालले चाहेर पनि कोसीमा वाध वाध्न नसक्ने वताए । कोसी संझौतामा सप्तरी र सुनसरी को सिमा स्थीत कोसी व्यारेज देखि ३४ किलो मिटर उत्तर भारत सरकारले तटवन्ध निर्माण गर्नु पर्ने उल्लेख छ । सोहि संझौताको कारण कोसीले जस्तो सुकै वितण्डा मच्चाउदा समेत नेपाल सरकारले केहि गर्न नसक्ने उनले वताए । सरकारले वर्षेनी वजेट वनाउदा कहिल्य कोशी नदि नियन्त्रण भनेर वजेट विनियोजीत गर्दैन, कोसी कटान नियन्त्रण र तटवन्ध वनाउने सवै जिम्मा भारतकै हो । सेढाईले भने । भारतले कोसीमा वाध निर्माण नगरे सम्म वर्षेनी कोसी प्रभावितहरुले समस्या भोग्दै आईरहनु पर्ने उनले वताए । कोसीले धार परिवर्तन गरी पुर्व तर्फ वगेर गएपनि भारतिय पक्षले भने पहिले कोसी वग्ने गरेकोे ठाउलाई नै कोसी तटवन्धको सिमा मान्दै आएको ले पनि केहि जटिलता देखीएको छ । उस्ले मान्ने गरेको सिमा मा नै तटवन्ध गर्ने वताउदै आएको छ । तर कोसी ले धार परिवर्तन गरेर पुर्व तर्फ लागे पछि उकास भएको ठाउमा ठुलो गाउ वस्ती वसेको छ , त्यसैले भारतले अहिले कोसी वगिरहेको पश्चिम  तर्फ मा तटवन्ध वनाउन अस्वीकार गर्दे आइरहेकोले कोसी समस्या जटिल वन्दै गईरहेको वेलकाका मेयर कार्कीले वताए । कोसी  तथा वक्राहा नदि व्यवस्थापन आयोजना विराटजगरका प्रमुख कैलाश श्रेष्ठले ले सरकारले सामान्य मर्मत संभार वाहेक कोसीमा ठुलो योजना संचालन गर्न नमिल्ने वताए । कोसी संझौतामा नै सवै कुरा भारत द्धारा गरीने उल्लेख छ । उनले भने । त्यसैले नेपाल सरकारले कोसीमा तटवन्ध निर्माण र वजेट व्यवस्थापन गर्न सक्दैन । उनले भने । उनले कोसी समस्याको एक मात्र स्थायि समाधान कोसी प्रभावित क्षेत्र वाट वस्ती अन्यत्र स्थानातन्रण गर्नु रहेको वताए । नेपाल र भारत सरकार विच सन् १९५४मा सिंचाई तथा यातायात विकास गर्न कोसी संझौता भएको थियो ।